Onderzoekers van de Wageningse universiteit hebben vastgesteld dat ongezonde voeding een slechte invloed heeft op het 'endocannabinoïde systeem'. Vooral opmerkelijk was dat ze die vaststelling deden bij mannen en vrouwen met overgewicht die intensief aan calorierestrictie deden. Een reden te meer om bij calorierestrictie de kwaliteit van voeding niet te vergeten.
Het endocannabinoïde systeem is een relatief onderbelicht regelsysteem in het lichaam. Prikkeling van de endocannabinoïde receptoren verhoogt voedselinname, vetstapeling en insulineresistentie. Een bekende remmer van die receptoren is rimonabant, een nu verboden obesitasmedicijn. De natuurlijke stoffen die de receptoren prikkelen, zijn N-arachidonoyl-ethanolamine (AEA) en 2-arachidonoylglycerol (2AG), die uit arachidonzuur aangemaakt worden. Vlees, eieren en zuivel zijn de belangrijkste bronnen van arachidonzuur.
Uit dit onderzoek blijkt dat ook omega-3-vetzuren de overmatige prikkeling van de endocannabinoïde receptoren kunnen verhinderen. Bekend is hun rol in de aanmaak van ontstekingsremmende stoffen, maar ze dienen ook voor de aanmaak van DHA- en EPA-ethanolamide, die ook endocannabinoïde effecten hebben.
Om het effect van omega-3-vetzuren na te gaan, lieten de onderzoekers een groep deelnemers 100 mg DHA+EPA innemen, een andere groep 1200 mg. Ook de inname van enkelvoudig onverzadigde vetzuren (laag versus hoog), verzadigde vetzuren (hoog versus laag), vezel (laag versus hoog) en plantaardige proteïne (laag versus hoog) waren in de twee groepen verschillend, maar niet zo drastisch.
De inname van omega-3-vetzuren had geen invloed op het AEA- of 2AG-niveau. Wel was een lage inname van DHA en EPA geassocieerd met een hogere expressie van DAGLα in vetweefsel ‑ het enzym dat 2-AG produceert ‑ in de groep met de lage omega-3-inname. Dat zou wijzen op een verminderde druk op het endocannabinoïde systeem. Een andere interessante bevinding is dat DHA-ethanolamide een betere marker lijkt voor DHA-inname dan meting van DHA zelf.
Effecten op metabole markers bleven daarentegen afwezig. We moeten niet vergeten dat beide groepen intensieve calorierestrictie ondergingen en wellicht spelen de effecten van omega-3 zich in de schaduw van calorierestrictie af.
Wang Y, Balvers MGJ, Esser D et al. Nutrient composition of different energy-restricted diets determines plasma endocannabinoid profiles and adipose tissue DAGL-α expression; a 12-week randomized controlled trial in subjects with abdominal obesity. J Nutr Biochem. 2024; 128:109605 doi:10.1016/j.jnutbio.2024.109605