Bosbaden is een populaire natuurinterventie. De essentie ervan is dat iemand zich laat onderdompelen in de atmosfeer van een bos, met nadruk op zintuiglijke gewaarwordingen. In de praktijk bestaan verscheidene formules van bosbaden, van een quasi gewone boswandeling tot een meerdaags verblijf in het bos met aanvullende therapieën zoals yoga, tai chi en psychotherapie.

Voor de Braziliaanse onderzoeksgroep ontbreekt er echter iets essentieels aan bosbaden, met name aandacht voor de natuur zelf. Ze vrezen ervoor dat de principes van bosbaden mensen ertoe zullen aanzetten om de natuur nog meer naar hun hand te zetten, zolang het maar goed is voor onze gezondheid. Gewoon in de natuur zijn, betekent niet dat er een diepere connectie werd gelegd of dat de zorg voor de natuur gestimuleerd wordt.

Daarom hebben de onderzoekers voor een interventie gekozen waarin de principes van bosbaden aangevuld wordt met zorg voor de natuur en aandacht voor biodiversiteit. Het protocol, voor het eerst beschreven in 2023, heet 'A time with e-nature' en houdt rekening met vier soorten natuurervaringen: de sensorische (visuele, geluiden, geuren), de esthetische en emotionele (contemplatie), de cognitieve en de engagerende ervaring. Concreet werd dit uitgewerkt in een boswandeling met verschillende haltes;

1. Emotionele check-in, bekijk de omgeving, besteed aandacht aan datgene je ziet en voelt;
2. Aarding en focus op de zintuigen, neem de omgeving in je op, raak dingen aan en waardeer die gewaarwordingen;
3. Besteed samen met een bioloog veertig minuten aandacht aan fauna en flora. bijvoorbeeld identificeer vogels aan de hand van hun zang, schat de leeftijd in van een boom, leer iets over korstmossen, bestudeer het leven in en onder dood hout en lokaliseer een wilde eetbare plant;
4. Check-out: besteed aandacht aan datgene wat voor jou anders is geworden, deel in een woord jouw ervaring met de groep. De deelnemers kregen hierbij ook een handleiding met 21 eenvoudige natuurbevorderende activiteiten.

De controlegroep deed ook een boswandeling maar voerde enkel de eerste halte uit (check-in) en deed een check-out zonder de handleiding. Beide groepen vulden nadien een vragenlijst in, die ze dertig dagen later opnieuw invulden.

Aan de studie namen 486 deelnemers deel, die vooral woonachtig waren in steden. De multidimensionale natuurinterventie verhoogde na dertig dagen het welzijn, de vitaliteit en de connectie met natuur beter dan de controle-interventie. Ze hadden ook een hoger engagement voor natuurbehoud gekregen.

Omdat de interventie in vijf verschillende parken gedaan werd, konden de onderzoekers de impact van de omgeving betrekken. Een gebied betrof een stadspark, twee gebieden betroffen natuurgebieden dicht bij de bewoonde wereld en twee gebieden betroffen afgelegen natuurgebieden. De natuurgebieden dichtbij de bewoonde wereld, die met een gematigd dense natuur, gaven de beste scores. De natuur van de afgelegen gebieden vonden de deelnemer te gesloten, te verstikkend of te ontzagwekkend. Bovendien zijn ze er meer bewust van de aanwezigheid van spinnen en slangen.

In die zin rechtvaardigen de resultaten de bezorgdheid van de onderzoekers. Willen we natuur inzetten enkel in functie van onze gezondheid, dan moet natuur toegankelijker gemaakt worden. Die visie zou snel in conflict komen met de biodiversiteit, want vele dieren hebben voor hun overleving beschutting nodig van dichte begroeiing. Tegelijk is het nog maar eens een bewijs hoe belangrijk natuur is, die niet zichtbaar verstoord is door bebouwing of menselijke activiteit.