Een mediterrane voedingsinterventie beïnvloedt de genexpressie bij patiënten met een genetische vorm van darmkanker. Voor enkele genen lijkt het erop dat mediterrane voeding de expressie van kankerbevorderende genen normaliseert. Dat blijkt uit niet-gecontroleerd onderzoek van de universiteiten van Milaan en Turijn.
De onderzoekers hadden 27 deelnemers - gemiddeld 40 jaar - met familiaire adenomateuze polyposis uitgenodigd. Vaak hebben die deelnemers nog voor hun dertigste een eerste chirurgische verwijdering van tumorachtig weefsel achter de rug. Preventie van darmkanker is voor hen tien keer zo belangrijk.
De invloed op genexpressie bepaalden de onderzoekers door het miRNA uit de stoelgang te halen. Die stukjes RNA kunnen afkomstig zijn van actieve genen, maar ze kunnen op zich een functie hebben in het complexe regelsysteem van genexpressie.
Na drie maanden was het niveau van 29 sequenties miRNA gewijzigd onder invloed van de mediterrane interventie. Van een deel van dat miRNA kon ook de herkomst bepaald worden. Met name genen betrokken in TGFβ-regeling waren toegenomen, en genen betrokken in DNA-schade, apoptose en epigenetische regulatie waren afgenomen.
Bijvoorbeeld waren de sequenties miR-3920 en miR-638-3p toegenomen na de interventie en dat zien onderzoekers ook bij hartpatiënten die mediterrane voeding eten of bij coeliakiepatiënten die glutenvrij eten. Zowel in deze groep als bij darmkankerpatiënten die granaatappelextract nemen, zien onderzoekers dan weer een afname van miR-646. Andere miRNA's wijzen op minder inflammatie, minder ketogenese en minder proteïneafbraak.
De miRNA's konden de onderzoekers ook linken met de voedzaamheid van hetgeen deelnemers aten. Hoe meer vezels, vitaminen en plantaardige vetten in de voeding, of hoe minder cholesterol, dierlijke proteïne, dierlijk vet, zout en zink, hoe gunstiger het miRNA-profiel veranderde.
Door het genexpressieprofiel (niet via fecaal miRNA maar van RNA rechtstreeks geëxtraheerd uit weefsel) met normaal weefsel te vergelijken, konden de onderzoekers zien dat na drie maanden mediterrane interventie het genexpressieprofiel sterker is gaan lijken op dat van normaal darrmweefsel.
De deelnemers kregen voorschriften voor Italiaans mediterrane voeding, met nadruk op zo min mogelijk pro-inflammatoire ingrediënten en aangevuld met vooral Japanse gefermenteerde voedingsmiddelen.
Illescas O, Ferrero G, Belfiore A et al. Modulation of faecal miRNAs highlights the preventive effects of a Mediterranean low-inflammatory dietary intervention. Clin Nutr. 2024; 43(4):951-959 doi:10.1016/j.clnu.2024.02.023