Lycopeen als chemoadjuvant
Lycopeen als aanvulling chemo bij prostaatkanker?

Lycopeen hoog gedoseerd lijkt chemotherapie met docetaxel plus androgeendeprivatie te versterken. Dat hebben Amerikaanse onderzoekers vastgesteld bij 24 patiënten met prostaatkanker in metastase-fase. Lycopeen verhoogde bij hen plasma-docetaxel met 9-15% en verlaagde de activiteit van de insuline-groeifactor-as. De dosis lycopeen blijkt een gevoelig punt te zijn.

Trefwoorden

Drie doses lycopeen werden uitgetest om de maximaal te tolereren dosering te bepalen: 30, 90 en 150 mg per dag. De hoogste dosis bleek de hoogst haalbare te zijn, omdat ongeveer een tiende van de patiënten bij die dosis longembolie opliep.

Een opvallende bijwerking was constipatie. Van docetaxel is bekend dat het diarree veroorzaakt, maar lycopeen geeft de schijn dat fenomeen geheel om te keren. Vele deelnemers meldden een rode stoelgang, dus mogelijk is die constipatie het gevolg van een betere bescherming van de darmslijmvliezen dankzij lycopeen.

Meting van twee fysiologische parameters bracht interessante dosis-responsrelaties aan het licht. De laagste dosis (30 mg/d) verlaagde endothele groeifactor (VEGFA) en het aantal endotheelcellen in circulatie. De hoogste dosis had het omgekeerde effect en had dus het grootste effect op angiogenese, dat is remming van vorming van bloedvaten als doelwit van een antikankertherapie.

De onderzoekers noemden dit een geval van hormese, 'een fundamentale stressrespons in bijna alle levensvormen'. Klinische waarnemingen van hormese zijn echter nog vrij zeldzaam.

De onderzoekers konden ook een daling van fosforylering meten van de receptor voor de insuline-groeifactor IGF1, al was die waarneming niet heel duidelijk, gezien het lage deelnemersaantal. Als doelwit van prostaatkankertherapie is IGF1 echter niet onbesproken.

Referenties

Lilly MB, Wu C, Ke Y et al. A phase I study of docetaxel plus synthetic lycopene in metastatic prostate cancer patients. Clin Transl Med. 2024; 14(3):e1627 doi:10.1002/ctm2.1627