Een Amerikaans onderzoeksteam heeft de resultaten van de grootschalige interventiestudie SELECT vanuit een andere invalshoek bekeken. Bij deelnemers van die studie bij wie de vitamine E-status gevoelig verbeterde dankzij suppletie, kon een verminderde aftakeling van de longfuctie vastgesteld worden. Een kwart van de aftakeling bepaald door leeftijd zou door vitamine E-suppletie tegengehouden kunnen worden. Tegen de verwachtingen in ging dit niet op voor de groepen 'voormalige rokers' en 'huidige rokers'. De studie bevestigt bovendien de invloed van een genetische variant op de vitamine E-status.
SELECT was een grootschalige en voortijdig stopgezette studie waarbij de effecten van vitamine E- en seleniumsuppletie getoetst werden op hun potentieel om prostaatkanker te voorkomen. Aan die studie namen maar liefst 35.000 mannen van boven de vijftig deel. Een kwart nam 400 I.E. vitamine E per dag, een andere kwart nam daarbij ook selenium. Een kleine 3000 mannen werd in een aparte ondergroep opgevolgd voor longonderzoek.
Aanvankelijk konden geen effect van vitamine E-suppletie op de longfunctie genoteerd worden. Uit deze nieuwe analyse blijken vitamine E-responders wel profijt te halen uit suppletie: hun longfunctie gaat er minder snel op achteruit naarmate de jaren verstrijken.
Responders waren de deelnemers die vitamine E-supplement hadden genomen van wie de vitamine E-status erdoor beïnvloed werd. Omdat in de placebogroep de vitamine E-status met 3,8 µmol/l daalde, definieerden de onderzoekers een responder als een vitamine E-status die niet met meer dan 3,8 µmol/l daalde na drie jaar suppletie. Dat was bij 85% van de deelnemers het geval.
In een eerdere studie werd vastgesteld dat zware rokers met de laagste vitamine E-status de sterkste afname in longfunctie meemaakten. In deze studie was het effect van vitamine E het sterkst bij 'nooit-rokers' terwijl je zou verwachten dat rokers het meeste voordeel hebben.
Daarnaast hebben de onderzoekers gezien dat een variant van CYP4F2 de vitamine E-status mee bepaalt. CYP4F2 is een gen dat voor een cytochroom P450-enzym codeert dat vitamine E afbreekt. De variant zorgt dus voor minder snelle afbraak; dragers hebben dus mogelijk een lagere vitamine E-behoefte.
Ook naar gammatocoferol werd gekeken, maar die vorm van vitamine E was niet geassocieerd met longfunctie. Omdat alfatocoferol als supplement gegeven werd (met name de synthetische vorm) daalde de status voor gammatocoferol, omdat het lichaam bij voorkeur alfatocoferol weerhoudt.
Xu J, Guertin KA, Gaddis NC et al. Change in plasma alpha-tocopherol associations with attenuated pulmonary function decline and with CYP4F2 missense variation. Am J Clin Nutr. 2022 doi:10.1093/ajcn/nqac013