Volgens een in China gedane studie verlagen zoutvervangers de bloeddruk en zelfs het aantal cardiovasculaire voorvallen bij bewoners van zorgtehuizen. Zoutrestrictie had effect op geen enkele van de studie-uitkomsten, aldus de onderzoekers in Nature Medicine. De 'zoutvervanger' bestond nog altijd voor 62% uit natriumchloride, de rest was vervangen door kaliumchloride.
Aan de studie deden 48 zorgtehuizen mee met een totaal van 1600 deelnemers met een gemiddelde leeftijd van 71 jaar. Drie kwart van hen had gezondheidsproblemen en 5% was bedlegerig. Ze werden gedurende twee jaren opgevolgd. Van 1200 deelnemers konden uiteindelijk gegevens verzameld worden.
Het effect op de bloeddruk was sterker dan uit voorheen gepubliceerde meta-analyses rond zoutreductie gebleken is: -7,1 mmHg systolische en -1,9 mmHg diastolische bloeddruk voor hen die de zoutvervanger gebruikten. Een mogelijke verklaring is dat het zoutgehalte van de voeding van deze studiepopulatie sterker gecontroleerd kon worden dan voor personen die zelf hun eten regelen. Dat verklaart ook waarom een significant effect op majeure cardiovasculaire voorvallen gerealiseerd kon worden. Op sterftekans had de interventie geen beduidende invloed, al ging het de goede kant uit.
De zoutvervanger verhoogde wel het risico op 'biochemische hyperkalemie' maar dat had geen ongewenste gevolgen. Hyperkalemie werd in deze studie nauwgezet gemonitord en bovendien was het kaliumgehalte van de zoutvervanger aan de lage kant. Gemiddeld was er een daling van serum-natrium maar hyponatremie werd niet vastgesteld.
Waarom de andere interventie - progressieve zoutrestrictie - niet werkte, is giswerk. De bedoeling was dat de bewoners de interventie zelf niet door hadden, maar daar slaagde men niet in. Mogelijk compenseerden de bewoners dit door zelf meer zout te gaan gebruiken. De vraag is zelfs of de koks de instructies wel goed genoeg navolgden. Het duurde bovendien zes tot twaalf maanden vooraleer de hoeveelheid gebruikt zout met een vijfde verminderd was.
Yuan Y, Jin A, Neal B et al. Salt substitution and salt-supply restriction for lowering blood pressure in elderly care facilities: a cluster-randomized trial. Nat Med. 2023; 29(4):973-981 doi:10.1038/s41591-023-02286-8