EPA en DHA genetisch
Effecten van EPA en DHA op genexpressie

EPA en DHA beïnvloeden elk op hun manier de genexpressie van witte bloedcellen. Het effect is bovendien anders bij vrouwen dan bij mannen. Dat hebben onderzoekers van de Tuft University van Boston ontdekt bij mannen en vrouwen met lagegraadontsteking. Het onderzoek moet meer inzicht geven in de cardiovasculaire werking van deze omega-3-vetzuren uit vis.

Trefwoorden

In meerdere, grootschalige klinische studies zijn onderzoekers het effect van deze omega-3-vetzuren op preventie van hart- en vaatziekte nagegaan, echter met tegenstrijdige resultaten. De Tuft-onderzoekers halen REDUCE-IT en JELIS aan, trials die wel succesvol waren en waarbij een zuivere dosis EPA gebruikt werd. Mogelijk worden de gunstige cardiovasculaire effecten verdoezeld door de gemengde dosissen omega-3 die in vele studies gebruikt worden.

De mannen en vrouwen kregen drie gram EPA, drie gram DHA (beide ethylester) of drie gram oleïnerijke zonnebloemolie. Bij beide seksen daalde de activiteit van de mitochondriën, wat op een verminderde energiebehoefte wijst. Het suggereert dat de immuuncellen minder actief zijn. Volgens de onderzoekers hebben calorierestrictie en mediterrane voeding dat effect ook.

Bij mannen was er een sterker effect op expressie van genen betrokken in wondheling, celmigratie en regeling van groeifactoren, vooral door toedoen van EPA. Dat wijst in de richting van 'meer ontsteking', maar de onderzoekers benadrukken dat de grens tussen ontstekingsremmend en ontstekingsbevorderend dun is. Genen kunnen in beide processen actief zijn. Ook bij mannen was er een sterkere daling van TNFα, vooral dankzij EPA.

Bij vrouwen verhoogde vooral DHA de stress op een celorganel (endoplasmatisch reticulum), een uitkomst die onverwacht aankwam. Stress op het endoplasmatische reticulum is een waarneming die aangetroffen wordt bij alle grote ziekten, van aderverkalking tot kanker.

Nog bij vrouwen was er een groter effect op de histonen, dat wil zeggen dat er veranderingen in de genexpressie hebben plaatsgevonden. Mogelijk is dit een tijdelijke situatie en is het 'epigenetisch' apparaat' zich aan het herorganiseren.

Referenties

So J, Wu D, Tai AK et al. Monocyte transcriptomic profile following EPA and DHA supplementation in men and women with low-grade chronic inflammation. Atherosclerosis. 2024; 388:117407 doi:10.1016/j.atherosclerosis.2023.117407