Calcium- en magnesiumsupplementen, samen met alkalicitraattherapie, zijn mogelijke behandelingsopties voor nierstenen bij een verhoogde absorptie van oxaalzuur. Dit is vaak het geval bij de ziekte van Crohn.
Patiënten met de ziekte van Crohn hebben een hoger risico hebben op het ontwikkelen van nierstenen. Dit komt door een verhoogde opname van oxalaat in de darmen, vooral na een ileumresectie. Het doel van dit onderzoek was om de klinische kenmerken, intestinale oxalaatabsorptie en risicofactoren voor de vorming van nierstenen bij deze patiënten te onderzoeken.
De onderzoekers includeerden in totaal 27 patiënten met de ziekte van Crohn en 27 gezonde proefpersonen. Ze bepaalden antropometrische, klinische en 24-uurs urineparameters en voerden een oxalaatabsorptietest uit. Onder alle patiënten hadden 18 een ileumresectie ondergaan, waarvan 9 een voorgeschiedenis van nierstenen hadden.
Vergeleken met gezonde controles waren de urinaire excretiewaarden van calcium, magnesium, kalium, sulfaat, creatinine en citraat significant lager bij patiënten met de ziekte van Crohn. Verder waren de oxalaatabsorptie in de darm, de fractionele en 24-uurs oxalaatuitscheiding, en het risico op het produceren van calciumoxalaatsteen significant hoger bij patiënten met nierstenen dan bij patiënten zonder nierstenen of bij gezonde controles.
Ongeacht de groep vonden de onderzoekers tussen de 83 en 96% van de oxalaat binnen de eerste 12 uur na inname in de urine terug. De lengte van de ileumresectie correleerde significant met de opname en uitscheiding van oxalaat. Het lijkt er dus op dat een abnormaal hoge concentratie oxalaat in de darmen te wijten is aan de verhoogde absorptie van oxalaat na uitgebreide ileumresectie. De onderzoekers raden aanvullende suppletie aan met calcium en magnesium of alkalicitraat-therapie. Alkalicitraat zorgt voor een minder zure urine, wat de kristallisatie van mineralen en zouten kan verminderen. Bovendien kan citraat helpen bij het binden van calcium in de urine, waardoor de kans op vorming van calciumstenen minder groot is.
Siener R, Ernsten C, Speller J, et al. Intestinal Oxalate Absorption, Enteric Hyperoxaluria, and Risk of Urinary Stone Formation in Patients with Crohn’s Disease. Nutrients. 2024;16(2):264.