We hebben er onlangs een thema-dossier in Voedingsgeneeskunde (2021/4) aan gewijd: vitamine C. Een recente review/meta-analyse voegt weer iets toe aan de kracht van deze antioxidant, dit keer bij kritisch zieke patiënten. Het effect is bescheiden maar betekenisvol en ligt vooral in vermindering van de opnameduur op de intensive care. En en passant wordt opnieuw het 'niersteenrisico' terzijde geschoven.
De analyse is gebaseerd op tot februari 2021 verschenen RCT's (23x) en observatiestudies (30x), met in totaal 352.395 personen. Alle 53 onderzoeken werden opgenomen in de review en de meta-analyse werd gemaakt op basis van 48 studies. Er is alleen gekeken naar onderzoeken waarin, voor een optimaal plasmaniveau, vitamine C intraveneus werd toegediend (IVC).
Het aantal mensen dat in het ziekenhuis kwam te overlijden, bleek lager bij degenen die vitamine C kregen. Dat verband werd ook gevonden voor alleen de observatiestudies, maar viel weg wanneer alleen de RCT's in acht werden genomen. Hetzelfde verschil was er wanneer specifiek werd gekeken naar operatiepatiënten. Bij sepsis was er geen verschil in sterfte tussen wel of niet toepassen van vitamine C, een verband dat in een aantal eerdere studies wel was gevonden.
In dertig meegenomen onderzoeken werd afzonderlijk melding gemaakt van het aantal dagen dat patiënten op de IC verbleven. IVC betekende voor hen een bekorting van de verblijfsduur. Dat was ook het geval als alleen RCT's werden meegerekend, maar niet wanneer observatiestudies afzonderlijk werden gewogen.
IVC leidde in vergelijking met de standaardzorg niet tot een vermindering van de nierfunctie of tot de noodzaak van nierfunctie vervangende therapie. De auteurs menen dat vitamine C waarschijnlijk veel niervriendelijker is dan vaak wordt aangenomen. Dat completeert het gegeven dat vitamine C een veilige stof is.
Shrestha DB, Budhathoki P, Sedhai YR, et al. Vitamin C in Critically Ill Patients: An Updated Systematic Review and Meta-Analysis. Nutrients. 2021 Oct 12;13(10):3564.