Het is extra magnesium en niet extra thiamine (vitamine B1) dat helpt om de ontwenningsverschijnselen na alcoholverslaving sneller terug te dringen. Dat hebben Schotse artsen vastgesteld bij 115 patiënten die thiamine, magnesium of beide intraveneus toegediend kregen. Magnesium normaliseert ook het melkzuurniveau bij patiënten die aanvankelijk magnesiumgebrekkig waren, maar dus niet in de groep die enkel thiamine nam.
Patiënten werden in het ziekenhuis opgenomen met het alcoholontwenningssyndroom. Dankzij magnesium verdwenen de ontwenningsverschijnselen sneller: na 5,5-6 uren in plaats van 10 uren in de thiaminegroep. Thiamine en magnesiumsulfaat (2 g) werden intraveneus toegevoegd. Thiamine (250 mg) werd toegediend als een multivitamine-preparaat, waarin nog andere voedingsstoffen aanwezig waren zoals vitamine B2 en B6.
Het merendeel van de patiënten had magnesiumtekort, terwijl thiaminetekort slechts bij één patiënt voorkwam. Vandaar dat de onderzoekers geen effect op transketolase-activiteit zagen, een marker voor thiaminestatus. Transketolase-activiteit is geen goede marker, maar is wel handig in dringende situaties. Transketolase is ook gevoelig voor magnesium, een mogelijke reden waarom het geen goede basis voor een marker is. Dat liet ook deze studie uitschijnen: thiamine verhoogde de activiteit ervan enkel bij patiënten met een voldoende hoge magnesiumstatus.
Alcohol eist een hoge tol: een of vijf patiënten die in het VK in het ziekenhuis opgenomen wordt, voldoet aan de criteria van alcoholmisbruik. Een minderheid daarvan krijgt daardoor te maken met ontwenningsverschijnselen. Vele patiënten hebben te hoge melkzuurniveaus, een te lage magnesiumstatus maar een normale thiamineconcentratie, terwijl thiaminesuppletie regelmatig wordt voorgeschreven.
Magnesium en thiamine zijn essentiële cofactoren van enzymen die het glucose weg van de 'melkzuur-route' houden. Magnesium is bovendien vereist in de opname van thiamine vanuit de darm en voor de activering van thiamine naar thiamine-difosfaat. Kennis die al tientallen jaren bestaat maar waaruit bitter weinig klinische praktijk gedistilleerd werd.
Maguire D, Burns A, Talwar D et al. Randomised trial of intravenous thiamine and/or magnesium sulphate administration on erythrocyte transketolase activity, lactate concentrations and alcohol withdrawal scores. Sci Rep. 2022; 12(1):6941 doi:10.1038/s41598-022-10970-x