De vervanging van suiker door kunstmatige zoetstoffen kan ongezond uitpakken, zo leren twee cohortstudies uit het Franse onderzoeksprogramma NutriNet-Santé. Er werd, gecontroleerd voor een groot aantal andere relevante factoren, een reeks associaties gevonden met een verhoogd risico op zowel kanker als hart- en vaatziekten. Voor een causaal verband werd geen bewijs geleverd.
Kanker
Om een mogelijk verband met kanker vast te stellen, werden gegevens gebruikt van 102.865 volwassenen, die 7,8 jaar werden gevolgd. Via herhaalde gestructureerde interviews gaven zij informatie over hun voedsel- en drankinname van de laatste 24 uren (24-hour dietary recall). Daarbij gaven zij ook merknamen op, waardoor de hoeveelheden suiker en zoetstoffen konden worden bepaald. Onderscheid werd gemaakt tussen degenen die geen zoetstoffen binnenkregen, in beperkte mate of er veel van consumeerden. Drie van deze stoffen waren verantwoordelijk voor vrijwel de hele inname: aspartaam (58%), gevolgd door acesulfaam-K (29%) en sucralose (10%).
In vergelijking met degenen die geen zoetstoffen consumeerden, liepen degenen met de hoge inname een grotere kans op kanker. Dat gold vooral voor aspartaam en acesulfaam-K. De risicoverhoging gold het duidelijkste voor borstkanker en kankers gerelateerd aan obesitas.
Hart- en vaatziekten
Via een vergelijkbare studieopzet, nu met 103.388 deelnemers, werden associaties onderzocht met hart- en vaatziekten. Daarbij werd ook gespecificeerd naar coronaire en cerebrovasculaire ziekten.
De totale inname van zoetstoffen was gerelateerd aan een verhoogd risico en dat gold met name voor cerebrovasculaire ziekten. Dat kwam vooral voor rekening van aspartaam. De twee andere zoetstoffen afzonderlijk hielden meer verband met een grotere kans op coronaire hartziekten.
Debras C, Chazelas E, Srour B, et al. Artificial sweeteners and cancer risk: Results from the NutriNet-Santé population-based cohort study. PLoS Med. 2022 Mar 24;19(3):e1003950.
Debras C, Chazelas E, Sellem L, et al. Artificial sweeteners and risk of cardiovascular diseases: results from the prospective NutriNet-Santé cohort. BMJ 2022; 378 :e071204.