Nederlandse onderzoekers van Wageningen University & Research en ziekenhuis Gelderse Vallei hebben mogelijk een interactie opgespoord tussen foliumzuur en het oncolyticum capecitabine. Capecitabine, een oraal chemotherapeutisch middel, staat bekend om zijn antitumoractiviteit door remming van thymidylaat-synthase, een enzym betrokken bij het foliumzuurmetabolisme. De combinatie leidt mogelijk tot een verhoogde toxiciteit en ontstaan van bijwerkingen. De interactie trad niet op tussen natuurlijk folaat en capecitabine.
Het onderzoek, dat 290 patiënten met stadium 2- tot 3-dikkedarmkanker omvatte, analyseerde de associaties tussen de inname en biomarkers van foliumzuur en folaat, en de toxiciteit van capecitabine. Opvallend was dat het gebruik van voedingssupplementen met foliumzuur en de aanwezigheid van foliumzuur in de bloedsomloop werden geassocieerd met een verhoogd risico op door capecitabine veroorzaakte toxiciteit. In tegenstelling hiermee werden de inname van folaat via de voeding en het plasmaniveau van folaat niet in verband gebracht met deze risico's.
De studie toonde aan dat 53% van de patiënten aanpassingen aan het capecitabine-schema onderging als gevolg van toxiciteit. Dosisverlagingen waren de voornaamste aanpassingen, terwijl vroegtijdige stopzettingen na cyclus 7 het meest voorkwamen.
De observatie dat foliumzuur, en niet folaat, geassocieerd is met toxiciteit, wijst op een specifieke rol van foliumzuur bij capecitabine-behandelingen. Daarbij komt dat in een multicohort-consortium (de COLON-studie) de onderzoekers eerder al hebben aangetoond dat hogere niveaus van foliumzuur, maar niet folaat, geassocieerd zijn met een verhoogd risico op terugkeer van colorectale kanker. Naast de directe mogelijke impact van foliumzuur op de groei van kankercellen, kan interferentie van foliumzuur met de behandeling een verklaring zijn voor deze bevindingen. Verder onderzoek is belangrijk, aangezien het gebruik van voedingssupplementen veelvoorkomend is bij mensen met colorectale kanker en er regelmatig discussie is over voedingsmiddelenverrijking met foliumzuur.
Kok DE, van Duijnhoven FJ, Lubberman FJ, McKay JA & Kampman E. Intake and biomarkers of folate and folic acid as determinants of chemotherapy-induced toxicities in patients with colorectal cancer: a cohort study. The American Journal of Clinical Nutrition 2023.