Digitale technologie geven patiënt meer macht
Diabetes: sms'jes voor meer empowerment

Interventies gericht op empowerment van patiënten doet meer voor de gezondheid van diabetici dan interventies gericht op gezondheidsprofessionals. Dat hebben Spaanse onderzoekers vastgesteld in een 2000 deelnemers tellende studie, die zich op de Canarische eilanden afspeelde. De interventie bestond uit meerdere luiken, waaronder het sturen van sms'jes om patiënten blijvend te activeren. Als extraatje stopten een ongezien aantal patiënten met roken.

Diabetici werden in vier groepen ingedeeld: de patiëntgerichte interventie, de zorgprofessional­gerichte interventie, de combinatie van beide en de controlegroep. De interventie gericht op patiënten omvatte acht educatieve groepsbijeenkomsten, continue zelfmonitoring via een weblog en webplatform, en continue sms-support op maat. De tweede interventie onderrichtte de artsen en verpleegkundigen in een up-to-date diabetesbehandeling, en in het gebruik van instrumenten om samen met de patiënt de meest passende behandeling te kiezen en om de patiënt maandelijks te monitoren. De patiënten in de combinatiegroep kregen de patiëntgerichte interventie en werden behandeld door zorgprofessionals die de zorgprofessional­gerichte interventie kregen.

Op basis van tien vragenlijsten die de patiënt elke zes maanden invulden, konden de onderzoekers afleiden dat de patiëntgerichte interventie de beste resultaten boekte. Na twee jaar waren die patiënten beter op de hoogte van hun aandoening, nam de score voor empowerment toe, voelden ze zich minder ontregeld door de aandoening en aten ze gezonder. Opvallend was dat de zorgprofessional­gerichte interventie bijdroeg tot een slechtere diabeteskennis bij de patiënt en ook in de combinatiegroep nam die niet significant toe.

In geen van de groepen verbeterde de therapietrouw voor wat medicatie betreft, maar die was verre van problematisch in deze patiëntpopulatie.

De resultaten geven munitie om meer onderzoek te doen naar smartphone- en andere mobiele applicaties die de patiënt blijvend activeren, zoals het regelmatig sturen van gepersonaliseerde sms'jes. Een ander sterk resultaat was de vermindering van het aantal rokers die enkel in de patiëntgerichte en combinatiegroep genoteerd werd. Die bedroeg 42%, een pak beter dan nicotinepleisters, die amper 16% van de rokers doen stoppen.

In een eerdere publicatie werden de effecten van deze studie op glycemische controle bekendgemaakt: de daling in het HbA1c-niveau was bescheiden maar beduidend en consistent. Bij patiënten met een HbA1c van meer dan 7% was die daling nog sterker en was er sprake van een duidelijk kostenefficiënte interventie.

Referenties

Ramallo-Fariña Y, Rivero-Santana A, García-Pérez L et al. Patient-reported outcome measures for knowledge transfer and behaviour modification interventions in type 2 diabetes-the INDICA study: a multiarm cluster randomised controlled trial. BMJ Open. 2021; 11(12):e050804