Detox volgt een circadiaan ritme
Detox volgt een circadiaan ritme

's Avonds zijn onze detoxenzymen actiever dan 's morgens. Dat hebben Cypriotische onderzoekers vastgesteld in een studie rond chrononutrition, het onderzoekersdomein dat het dag-nachtritme van voeding en metabolisme in kaart brengt. Daarbij werden verbanden gevonden tussen blootstelling en oxidatieve stress.

In voeding zijn sinds vorige eeuw contaminanten opgedoken waar ons metabolisme nooit eerder mee in contact zijn gekomen: pesticiden, ftalaten, PAH's, enzovoort. Ze worden verantwoordelijk gehouden voor een reeks aan ongewenste gezondheidsuitkomsten, incluis kanker, hart- ven vaatziekte en voortplantingsproblemen. Het detoxmechanisme is goed beschreven, met het fase 1- en fase 2-metabolisme in de lever, die onder invloed staan van het dag-nachtritme. Dat betekent dat de impact van contaminanten op sommige momenten van een etmaal groter is dan op andere momenten.

Er namen 45 volwassenen deel, die al hun groente en fruit steeds 's morgens of 's avonds aten. De daglichtgroep at ze van negen tot twaalf op, de avondgroep van zeven tot tien. De groente en het fruit waren bespoten en gevraagd werd om zo veel mogelijk de schil mee op te eten. Alle deelnemers voerden beide protocols uit, onderbroken door een uitwasperiode. Een reeks van maar liefst 125 biomarkers werd gebruikt om blootstelling aan contaminanten te berekenen.

De meeste biomarkers toonden een lagere belasting in de ochtend. In de farmacologie is het dag-nachtritme van metabolisme van farmaca goed beschreven, dus zijn deze resultaten niet erg verrassend. Een enkele biomarker volgde een omgekeerd patroon: het verscheen vooral 's morgens in de urine.

De studie liet ook een associatie zien tussen blootstelling aan pesticiden en vluchtige organische stoffen en oxidatieve stress. Die markers voor oxidatieve stress zijn volgens andere studies geassocieerd met diabetes, alzheimer, parkinson en kanker. Slechts voor één contaminant was die associatie bovendien tijdsafhankelijk, dat wil zeggen dat de toename in biomarkers voor oxidatieve stress hoger was in de ochtend. Volgens de onderzoeker is dat een voorbeeld van 'chronotoxiciteit'.

Referenties

Kunde H, Ioannou EI, Chovatiya J et al. An exposomics analysis of 125 biomarkers of exposure to food contaminants and biomarkers of oxidative stress: a randomized cross-over chrononutrition trial of healthy adults. Environ Int. 2025; 202:109682 doi:10.1016/j.envint.2025.109682