Gluten en tarwe toch geen triggers bij IBS?
Gluten en tarwe toch geen triggers bij IBS?

Een nieuwe studie onder patiënten met het Prikkelbare Darm Syndroom (IBS) laat zien dat de symptomatische respons op een tarwe-, gluten- en een neutrale placeboreep vrijwel identiek was. Dit roept de vraag op of gluten of tarwe in de praktijk wel de voornaamste uitlokkende factoren zijn bij deze patiënten. 

Onderzoekers aan McMaster University Medical Centre (Hamilton, Canada) voerden een single-centre, gerandomiseerde, dubbelblinde, gecontroleerde cross-overtrial uit. Patiënten kwamen in aanmerking als zij voldeden aan de Rome IV-criteria voor IBS, minimaal 18 jaar oud waren en vooraf zelf aangaven baat te hebben gehad bij een glutenvrij dieet. Van november 2018 tot juni 2023 screen­den de onderzoekers 101 personen; 29 deelnemers startten het interventieprogramma, waarvan 28 de volledige drie-challenges periodes afrondden. 
De studie volgde een zes-arm crossover-design: elke deelnemer kreeg in willekeurige volgorde drie perioden van 7 dagen elk, waarin zij een mueslireep consumeerden met ofwel hele tarwe, ofwel gezuiverde gluten, ofwel een placeboreep zonder tarwe of gluten. Tussen elke periode lag een wash-out van 14 dagen. De primaire uitkomstmaat was een toename van minstens 50 punten op de IBS Symptom Severity Score (IBS-SSS) na een challenge. 

Van de 28 deelnemers die de drie challenges afrondden, rapporteerden er 11 (39%) een verslechtering (≥ 50 punten IBS-SSS) na de tarwe-challenge, 10 (36%) na de gluten-challenge, en 8 (29%) na de placebo-challenge. Het verschil in klachten was niet significant. Ernstige bijwerkingen traden niet op. Bij bekendmaking van de resultaten veranderde het merendeel van de deelnemers niet van overtuiging of maaltijdkeuze; ondanks het ontbreken van duidelijke verschillen bleef het glutenvrije dieet door velen gehandhaafd. 

Deze studie toont aan dat onder een selecte groep IBS-patiënten die zelf dachten gevoelig te zijn voor tarwe of gluten, de reactieve respons op tarwe, gluten of een neutrale placebo vrijwel gelijk is. Toch moeten we voorzichtig zijn met conclusies, omdat het een single-centre studie betreft met een relatief klein aantal deelnemers die de volledige reeks challenge-periodes hebben afgerond. Bovendien was de interventie duur per periode slechts 7 dagen, wat mogelijk onvoldoende is om late of cumulatieve effecten te detecteren. 

Referenties

Seiler CL, Rueda GH, Miranda PM, et al. Effect of gluten and wheat on symptoms and behaviours in adults with irritable bowel syndrome: a single-centre, randomised, double-blind, sham-controlled crossover trial. Lancet Gastroenterol Hepatol. september 2025;10(9):794-805