Recent onderzoek toont dat bij gezonde volwassenen de inname van vijf gangbare voedingsemulgatoren geen duidelijke verhoging van darm- of systemische ontsteking oplevert, al beïnvloedden ze wel het darmmicrobioom en de productie van korte-keten vetzuren.
Het onderzoeksteam voerde een gerandomiseerde, placebogecontroleerde studie uit bij 60 gezonde volwassen vrijwilligers. De deelnemers volgden eerst twee weken een dieet zonder toevoeging van bekende emulgatoren (een 'emulsifier-free diet' of EFD). Daarna bleven zij gedurende vier weken op hetzelfde basisdieet, maar kregen zij via brownies of placebo’s één van vijf emulgatoren: carboxymethylcellulose, polysorbate-80, carrageenan, soja-lecithine of rijstzetmeel (als controle). De gemiddelde leeftijd lag rond 25,5 jaar. Gedurende het onderzoek monitorden de onderzoekers onder andere het darmmicrobioom, de concentratie korteketenvetzuren (SCFA), fecale calprotectine, serum lipopolysaccharide-bindend proteïne (LBP), cholesterolwaarden en transcellulaire darmpermeabiliteit.
Na de initiële twee weken EFD zagen de onderzoekers een significante daling van de totale cholesterolwaarden. Tijdens de vier weken van emulgatorsuppletie bleef de α-diversiteit van het darmmicrobioom stabiel, maar de samenstelling veranderde afhankelijk van de behandeling en het tijdstip. In vergelijking met de placebogroep daalden de concentraties van alle gemeten SCFA’s in de groep die carboxymethylcellulose kreeg; andere emulgatoren leken eenzelfde richting op te gaan, maar dit was niet altijd significant. Voor fecale calprotectine, CRP, LBP, cholesterol na de initiële fase, andere metabole markers en serum ontstekingsproteïnen waren de verschillen tussen placebo en interventie niet significant. Bij de groep die carrageenan gebruikte nam de permeabiliteit van de darm toe vergeleken met de uitgangswaarde.
De studie laat zien dat enkele emulgatoren het darmmicrobioom en de SCFA-productie beïnvloeden, maar de betekenis daarvan blijft onzeker. De toename van darmpermeabiliteit onder carrageenan verdient nadere aandacht. De bevindingen zijn beperkt omdat alleen gezonde volwassenen werden onderzocht, de interventie kort was en slechts een klein deel van de vele emulgatoren in voeding werd meegenomen. Hierdoor is de klinische relevantie, vooral op de langere termijn en bij patiënten met darmaandoeningen, nog onduidelijk.
Wellens J, Vanderstappen J, Hoekx S, Effect of Five Dietary Emulsifiers on Inflammation, Permeability, and the Gut Microbiome: A Placebo-controlled Randomized Trial. Clin Gastroenterol Hepatol. 13 augustus 2025