Vitamine B3 is essentieel voor de energiehuishouding. Deze vitamine is een voorloper van NAD⁺, een onmisbare cofactor in ons lichaam. Het speelt een sleutelrol bij de energieproductie, het herstel van beschadigd DNA en de communicatie tussen cellen. In de mitochondriën werkt NAD⁺ als een soort elektronendrager die energie doorgeeft en het is nodig voor speciale enzymen zoals sirtuïnes en PARP’s. Sirtuïnes reguleren genactiviteit en stofwisseling en spelen zo een rol bij celherstel, stressbestendigheid en verouderingsprocessen. PARP’s worden in de celkern actief zodra er DNA-schade optreedt.

Unieke vitamine B3-variant

NR is een natuurlijke vorm van vitamine B3 die als precursor sneller en efficiënter in NAD⁺ wordt omgezet dan de klassieke varianten van vitamine B3 zoals niacine of nicotinamide. Dit komt doordat NR een energie-intensief enzym kan omzeilen, waardoor NAD⁺-vorming efficiënter verloopt. Bovendien veroorzaakt deze B3-variant geen flushing en lijkt ze zelfs in hogere doses goed verdraagbaar. Je krijgt via de voeding wel wat NR binnen (zuivelproducten), maar waarschijnlijk niet genoeg om dezelfde effecten te bereiken als in de studies met suppletie.
De wetenschappelijke en commerciële interesse is pas de laatste tien jaar sterk toegenomen. Dit hangt samen met nieuwe inzichten in het NAD⁺-metabolisme en de relatie met veroudering, gecombineerd met de beschikbaarheid van stabiele supplementvormen.

Wetenschappelijke onderbouwing

In diermodellen leidt NR tot een verhoging van NAD⁺ in verschillende weefsels, verbetering van mitochondriale functie en activering van sirtuïnes, wat resulteert in een breed spectrum aan effecten: van verbeterde insulinegevoeligheid en vetstofwisseling tot neuroprotectie en bescherming tegen chemotherapie-geïnduceerde neuropathie. Bij mensen is aangetoond dat orale NR-suppletie (250-2.000 mg/dag, 3-12 weken) leidt tot verhoogde NAD⁺-niveaus in bloed en spierweefsel. Daarnaast zijn gunstige effecten gerapporteerd op markers van ontsteking, oxidatieve stress en mogelijk cardiovasculaire stijfheid ofwel verlies van elasticiteit in de slagaders. Klinische studies lopen momenteel naar toepassingen bij metabool syndroom, leververvetting, hartfalen en neurodegeneratieve ziekten.

Potentiële doelgroepen

ouderen met leeftijdsgebonden daling van NAD⁺-spiegels;

metabole patiënten zoals personen met type 2-diabetes, obesitas of niet-alcoholische leververvetting;

personen met neurodegeneratieve aandoeningen (onder andere parkinson, alzheimer) waarin mitochondriale dysfunctie een rol speelt;

patiënten met spierzwakte of sarcopenie;

degenen die moeten herstellen na zware belasting, zoals chemotherapie of virale infecties die het NAD⁺-metabolisme uitputten.

Bijwerkingen en contra-indicaties

NR wordt in klinische studies tot 2 g/dag over het algemeen goed verdragen, zonder ernstige bijwerkingen. In tegenstelling tot niacine veroorzaakt NR geen flush, hyperglykemie of leverenzymstijging. Enkele mildere klachten, zoals maag-darmproblemen of vermoeidheid, zijn incidenteel gerapporteerd.

Een aandachtspunt vormt oncologie: omdat NAD⁺ ook proliferatie van tumorcellen kan ondersteunen, is voorzichtigheid bij oncologische patiënten aangewezen. Ten slotte zijn er nog onvoldoende data over veiligheid bij zwangerschap en borstvoeding.

Synergie

NR lijkt vooral goed te combineren met stoffen die de mitochondriale functie ondersteunen, zoals resveratrol of CoQ10. Omdat NR methylgroepen kan verbruiken, is het slim om te combineren met methyl-donoren zoals methyl-folaat, methyl-B12 of trimethylglycine. Veel van de leefstijlstrategieën die bijdragen aan een goede gezondheid helpen ook om het NAD⁺-niveau op peil te houden. Denk aan voldoende beweging, voldoende slaap, periodiek vasten, gezond eten en het vermijden van stressoren zoals toxines en overmatige zonblootstelling. Overmatig alcoholgebruik en overmatige calorie-inname verstoren de NAD⁺-balans.

Conclusie

Nicotinamide-riboside is een veelbelovende NAD⁺-precursor die veilig en effectief de NAD⁺-spiegels kan verhogen en daardoor mogelijk bijdraagt aan het afremmen van leeftijdsgebonden ziektebeelden. De onderbouwing uit preklinisch onderzoek is overtuigend, maar het bewijs bij mensen is nog beperkt. 