Hoewel dit proces tot voor kort vooral binnen de complementaire zorg besproken werd, is er inmiddels overtuigend bewijs dat een verstoorde darmbarrière een rol speelt bij uiteenlopende aandoeningen, zoals het prikkelbaredarmsyndroom (PDS), inflammatoire darmziekten, allergieën, vermoeidheidsklachten en zelfs neuro-inflammatoire aandoeningen.

Glutamine: meer dan een aminozuur

L-glutamine is het meest voorkomende vrije aminozuur in het menselijk lichaam. In normale omstandigheden maakt het lichaam dit aminozuur zelf aan, voornamelijk in de skeletspieren. In situaties van ziekte, stress, infecties of intensieve sport kan de behoefte tijdelijk groter zijn dan de lichaamseigen productie, waardoor suppletie wenselijk wordt.

Wat L-glutamine bijzonder maakt, is dat het de voorkeursenergiebron is voor enterocyten, de cellen die de binnenwand van de dunne darm bekleden. Deze cellen gebruiken glutamine voor celdeling, herstel en het behoud van een goed functionele barrière. Daarnaast is glutamine een voorloper van glutathion, een van de krachtigste intracellulaire antioxidanten. Hierdoor beschermt het de darmwand tegen oxidatieve schade, met name tijdens ontstekingsprocessen of bij gebruik van NSAID’s.^1,5

Wetenschappelijk bewijs bij PDS

Een recente dubbelblinde, placebogecontroleerde studie onderzocht het effect van L-glutamine bij patiënten met diarree-dominant PDS.⁶ Deelnemers kregen acht weken lang dagelijks 10 gram L-glutamine of een placebo. De resultaten lieten een significante reductie van darmpermeabiliteit, verbetering zien van gastro-intestinale symptomen (zoals buikpijn en diarree) en een klinisch relevante toename in kwaliteit van leven.

De onderzoekers concludeerden dat L-glutamine een effectieve en veilige interventie is bij patiënten met darmklachten die gerelateerd zijn aan een verhoogde permeabiliteit.

Zink en NAC: ondersteuning van mucosale integriteit

Het herstellende effect van glutamine op de darmwand wordt versterkt wanneer het wordt gecombineerd met andere nutriënten:

Zink is essentieel voor de vernieuwing van de darmepitheelcellen en speelt een sleutelrol in het immuunsysteem. Een zinktekorten wordt geassocieerd met slijmvliesatrofie en verminderde barrièrefunctie.²

N-acetylcysteïne (NAC) fungeert als precursor van glutathion en beschermt de tight junctions tegen oxidatieve schade aan– met name wanneer de darm tijdelijk minder goed doorbloed is of bij gebruik van bepaalde medicatie.⁴

In klinische studies is aangetoond dat langdurige suppletie met een combinatie van glutamine, zink en NAC leidt tot verbetering van de mucosale structuur en een daling van ontstekingsparameters.⁴

Prebiotica als indirecte ondersteuning

Hoewel L-glutamine rechtstreeks op de darmcellen werkt, is ook het microbioom een onmisbare schakel in darmgezondheid. Prebiotica, zoals inuline en fructo-oligosacchariden, worden in de dikke darm gefermenteerd tot korteketenvetzuren (waaronder butyraat). Butyraat is de voornaamste energiebron voor colonocyten, heeft ontstekingsremmende eigenschappen en bevordert de expressie van tight junction-eiwitten. Daarmee draagt het indirect bij aan een sterke en selectieve darmbarrière.⁵

Voor therapeuten en artsen die werken met patiënten met chronische ontstekingsaandoeningen, voedselovergevoeligheden of aspecifieke buikklachten, vormt suppletie met L-glutamine een laagdrempelige en onderbouwde optie. Vooral in combinatie met zink, NAC en prebiotica biedt het een krachtig protocol ter ondersteuning van de darmbarrière, verlichting van klachten en vermindering van systemische belasting. 