Jaar
2025
Jaargang
26
Nummer
4
Dossier
Metabole gezondheid

Ongezonde leefstijl leidt tot metabole ontregelingen. Dat bewijst dit nummer eens te meer. Vele aspecten van het metabolisme komen hier aan bod: insuline(resistentie), ontsteking, cholesterol en ketonen. Met zijsprongen naar acne en artificial intelligence.

Dossier

Acne, oxidatieve stress en metabole ontregeling

Acne, oxidatieve stress en metabole ontregeling

Acne vulgaris wordt vaak gezien als een lokale ontsteking van de talgklieren. Verschillende onderzoeken wijzen echter op een bredere samenhang met systemische factoren, waaronder metabole ontregeling en obesitas. Oxidatieve stress, chronische laaggradige ontsteking en hormonale invloeden lijken een verbindende rol te spelen tussen acne (sebum) en het metabool syndroom. In dit artikel nemen we een kijkje in de wetenschappelijke literatuur over de complexe interacties tussen acne, oxidatieve stress en metabole verstoringen.

‘Als je het eenmaal ziet, lukt het nooit meer om het niet meer te zien’

‘Als je het eenmaal ziet, lukt het nooit meer om het niet meer te zien’
Yvo Sijpkens pleit voor meer ‘metabool denken’

‘Sommige mensen hebben al dertig jaar het metabool syndroom voordat ze de diagnose diabetes type 2 krijgen’, vertelt internist dr. Yvo Sijpkens van het Haaglanden Medisch Centrum (HMC). Hij zet zich er helemaal voor in om hierover bij een breed publiek meer bewustwording op gang te brengen. Om de eerste signalen tijdig te herkennen, zouden mensen ook moeten weten dat het syndroom zich tijdens verschillende leeftijdsfasen anders voordoet. Want het treft niet alleen mensen vanaf pakweg middelbare leeftijd met overgewicht en een bewegingsarm leven, maar ook jongeren. Het komt steeds vaker voor en verhoogt aanzienlijk het risico op onder andere diabetes, hart- en vaataandoeningen en kanker.

Darmgezondheid en metabolisme

Darmgezondheid en metabolisme
Verweven mechanismen, nieuwe inzichten

Een goede metabole gezondheid is essentieel voor het behoud van een goede algehele gezondheid. Door de toename van metabole leefstijlaandoeningen zoals diabetes mellitus type 2, obesitas en het metabool syndroom wordt het belang van een goed werkend metabolisme steeds duidelijker. De hedendaagse westerse leefstijl, gekenmerkt door overmatige calorie-inname, bewerkte voeding, te weinig beweging en chronische stress, ondermijnt onze metabole veerkracht. Een verstoorde metabole gezondheid gaat vaak gepaard met insulineresistentie, laaggradige ontstekingen, verhoogde bloeddruk, afwijkende cholesterolwaarden, een toename van visceraal vet en speelt een centrale rol in het ontstaan van diverse chronische ziekten.

Column

Een gewoon gezond gewicht

Column
Een gewoon gezond gewicht

Tijdens een podcastopname struikelen mijn gedachtes over de woorden: ‘een gewoon gezond gewicht’. Want hoe gewoon is een gezond gewicht, als meer dan de helft van de Nederlanders overgewicht heeft? En ondertussen blijft dat aantal alleen maar groeien. We worden op steeds jongere leeftijd te zwaar én we worden alsmaar zwaarder. Zo schat het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) dat in 2050 twee derde van alle Nederlanders overgewicht heeft. Het hebben van een gezond gewicht wordt dan de uitzondering.

Artikelen

Kunstmatige intelligentie aan tafel

Focus
Kunstmatige intelligentie aan tafel
Helpt AI voedingswetenschap vooruit?

Kunstmatige intelligentie (Artificial Intelligence, AI) klinkt niet langer als iets uit een sciencefictionboek. Veel mensen kennen ChatGPT, Gemini of andere AI-modellen. Er verschijnen regelmatig nieuwsberichten over mogelijke toepassingen van AI. Zo lijkt AI steeds vaker met succes te worden toegepast in de medische zorg. Bijvoorbeeld in diagnostiek of bij het ontwikkelen van nieuwe behandelmethodes voor aandoeningen die vroeger ongeneeslijk leken. Ook binnen de voedingswetenschap lijkt de belangstelling voor AI te groeien. Maar wat betekent dat precies voor voedingswetenschappers, diëtisten en iedereen met interesse in gezonde voeding? In dit artikel worden recente wetenschappelijke reviews (vooral eerste helft 2025) besproken over AI-trends in de voedingswetenschap.

Zwanger en ijzergebrek

Voeding
Zwanger en ijzergebrek
Een blinde vlek?

IJzergebrek en bloedarmoede zijn geen zeldzame aandoeningen. Toch wordt deze diagnose vaak gemist in de zwangerschap of te laat en inadequaat behandeld. Klachten zoals vermoeidheid, rusteloze benen, haaruitval en slapeloosheid worden makkelijk toegeschreven aan de zwangerschap zelf (‘het hoort erbij’). Laboratoriumuitslagen zijn soms onvolledig omdat alleen hemoglobine is gemeten of worden te laat in de zwangerschap herhaald, als de voorraden bij aanvang van de zwangerschap inmiddels zijn uitgeput.

L-glutamine

Voeding
L-glutamine
Sleutelstof voor herstel van darmbarrière

De darmwand vervult een belangrijke functie als barrière die de darmflora gescheiden houdt van darmweefsel. Deze barrière laat nutriënten passeren, maar houdt schadelijke stoffen zoals bacteriën, toxines en onverteerde voedselresten tegen. Wanneer deze selectieve doorlaatbaarheid – ook wel intestinale permeabiliteit genoemd – verstoord raakt, spreken we van een verhoogde darmpermeabiliteit, ook wel bekend als leaky gut.

Dit slik ik niet meer

Boek
Dit slik ik niet meer
Een bezorgde dokter over de ultrabewerkte voeding die ons ziek maakt

Wees erop voorbereid. Dit boek roept een uitgebreid scala aan emoties op. Denk aan verbazing, verontwaardiging, boosheid, maar ook afwisselend gevoelens van machteloosheid en strijdvaardigheid. Want als je al wist hoe ziekmakend veel producten van de voedingsindustrie zijn en hoe willens en wetens de argeloze consument wordt misleid, dan toont dit boek dat het nóg erger is dan je al dacht. Huisarts Staf Henderickx heeft veel onoorbare praktijken tot op de bodem uitgezocht en schetst de ziekmakende samenstelling van ultrabewerkte voeding.