De cijfers liegen er niet om: overspannenheid en burn-out zijn klachten die blijven toenemen en dit fenomeen wordt ook wel 'het stress-syndroom van de 21e eeuw' genoemd.

Hormonen spelen een cruciale rol in onze fysiologie en werken nauw samen binnen het endocriene systeem. Maar hoe beïnvloedt voeding deze delicate balans? In deze workshop duiken we in de impact van eetpatronen op insuline en glucose, en welke gevolgen dit heeft voor de productie en werking van andere hormonen, zoals steroïde hormonen.

Tijdens deze workshop gaat Jeroen dieper in op de fysische en psychologische veranderingen die mannen ervaren in de fase van de andropauze ook wel mannelijke menopauze.

Wetenschappelijk onderzoek naar de darm-brein-as laat zien dat neurotransmitters, zoals serotonine, dopamine en GABA, grotendeels in je darmen aangemaakt worden. Deze stoffen spelen een cruciale rol in je stemming, stressniveau en energiebalans. Maar hoe beïnvloed je deze processen? En waarom is het relevant om de activiteit van bacteriën in je darmen te meten?

Als therapeut heb je verschillende manieren om de hormoonhuishouding te ondersteunen, zoals stressreductie, voeding en insulinegevoeligheid. Maar wist je dat het verbeteren van dereceptorgevoeligheid een cruciale, maar vaak vergeten factor is?

Het thema hormonale veerkracht wordt het best zichtbaar wanneer we kijken naar de invloed van steroïdhormonen op onze hersenen. Vooral vrouwen die stemmingswisselingen ervaren rond de menstruatie of ovulatie zullen dit herkennen. Onze geslachtshormonen zijn krachtige neurosteroïden: ze beïnvloeden direct de neurotransmissie – zowel stimulerend als remmend – en spelen een cruciale rol in de stressrespons en het immuunsysteem van het centrale zenuwstelsel. Een disbalans in deze hormonen kan dan ook een enorme impact hebben op zowel ons fysieke als mentale welzijn.

Bacteriesoorten zoals lactobacillen, bifidobacteriën en enterokokken hebben overlappende, maar ook specifieke eigenschappen. Weet je welke specifieke soorten beter zijn in het produceren van serotonine, dopamine of GABA, of juist in het verlagen van cortisol?

Bij vrij veel mensen lijken de hormonen ontregeld te zijn. In de reguliere geneeskunde is dan nog te vaak hormoonsubstitutie of hormonale anticonceptie het antwoord. Wellicht is het interessanter om op zoek te gaan naar de oorzaken achter deze alomtegenwoordige verstoringen.

Steeds meer mensen kampen met hormonale disbalans zoals bijnieruitputting, insulineresistentie, PCOS, schildklierproblemen en overgangsklachten. Binnen de complementaire zorgt groeit de interesse in natuurlijke interventies die ondersteuning kunnen bieden bij hormonale regulatie. Medicinale paddenstoelen en soil-based-organisms (SBO’s) kunnen hierbij een belangrijke rol spelen en bieden mogelijkheden om het lichaam op een dieper niveau te ondersteunen.

Injecties met glucagonachtige peptide-1 (GLP1), zoals Ozempic en Saxenda, worden vaak gezien als dé oplossing voor mensen die worstelen met hun bloedsuikerspiegel, metabole problemen en gewichtsbeheersing. Ze bieden snelle en zichtbare resultaten, maar op de lange termijn draait het vooral om duurzame gezondheid en grip op het bloedsuikersysteem.

In deze workshop leer je welke nutriënten de productie van testosteron ondersteunen en de prostaatgezondheid bevorderen. Wouter legt uit hoe deze stoffen werken en bijdragen aan hormonale balans en veerkracht. Aan bod komen specifieke nutriënten zoals ashwagandha, fenegriek en maca, die bijdragen aan het behouden of verkrijgen van een gezond testosterongehalte. Daarnaast bespreekt Wouter de voordelen van pompoenzaadextract, zaagpalmextract en bèta-sitosterol voor de prostaatgezondheid. 

Oestrogeendominantie ontstaat wanneer het lichaam meer oestrogeen aanmaakt of minder goed afbreekt dan nodig, wat kan leiden tot klachten zoals endometriose, cysten en hormonale disbalans. Deze presentatie belicht het oestrogeenmetabolisme in drie fasen: hydroxylatie (fase I), methylatie en conjugatie (fase II), en uitscheiding (fase III). Verstoringen in dit proces, zoals een verminderde leverfunctie, blootstelling aan xeno-oestrogenen (bv. BPA) of stress, kunnen hyperoestrogenisme veroorzaken. Met name een disbalans tussen de ‘veilige' 2-OH- en de 'risicovolle’ 16-OH-oestrogeenmetabolieten speelt hierbij een cruciale rol.

Het thema hormonale veerkracht wordt het best zichtbaar wanneer we kijken naar de invloed van steroïdhormonen op onze hersenen. Vooral vrouwen die stemmingswisselingen ervaren rond de menstruatie of ovulatie zullen dit herkennen. Onze geslachtshormonen zijn krachtige neurosteroïden: ze beïnvloeden direct de neurotransmissie – zowel stimulerend als remmend – en spelen een cruciale rol in de stressrespons en het immuunsysteem van het centrale zenuwstelsel.

Het exacte percentage van mensen met een tekort aan maagzuur varieert afhankelijk van de leeftijd, gezondheidsstatus en gebruikte medicatie, maar het komt vaker voor dan wordt gedacht. Hoewel de exacte prevalentie moeilijk te bepalen is, kunnen significante groepen van de bevolking, vooral ouderen en mensen met chronische aandoeningen of medicatiegebruik, een tekort aan maagzuur ervaren. Geschat wordt dat 20-50% van de mensen in enig stadium van hun leven met hypochlorhydrie te maken krijgt.

Endometriose heeft al veel stof doen opwaaien, zowel in wetenschappelijke kring als bij artsen en therapeuten alsook in de media. Het treft tot wel 10% van de vrouwen in de reproductieve jaren wereldwijd. En toch is er tot op heden geen duidelijke omschrijving van de pathofysiologie en helemaal niet van de oorzaken. Door gebrek aan kennis ontbreekt er dan ook een doeltreffend medicijn of andere genezende interventie.

Leefstijlgerelateerde aandoeningen kunnen fysiek en mentaal zijn. De overeenkomst tussen beide is dat de route via insulineresistentie en laaggradige inflammatie loopt. Hormonen hebben invloed op deze metabole disfunctie. Maar andersom kunnen hormoongerelateerde klachten verergeren door deze verstoring. Metabole disfunctie heeft dan ook effect op vruchtbaarheid, bij mannen en vrouwen.

Wetenschappelijke doorbraken leiden regelmatig tot nieuwe inzichten, maar niet altijd tot directe toepassing in de praktijk. Een van die ontdekkingen is de invloed van korteketenvetzuren (SCFA’s) op de hormonale balans. Ondanks hun impact op de schildklier, geslachtshormonen, cortisol en neurotransmitters wordt hier binnen de medische en orthomoleculaire praktijk nog relatief weinig mee gewerkt.

Drie krachtige systemen - het brein, het immuunsysteem en het metabole systeem - strijden voortdurend om energie binnen ons lichaam. Normaal werken ze samen, maar onder bepaalde omstandigheden kunnen ze egoïstisch worden en alle energie voor zichzelf opeisen. Deze systemen communiceren via het neuro-endocrinologische netwerk, waarbij elk systeem specifieke signalen inzet om de energiebalans te reguleren. Het immuunsysteem beïnvloedt de insulinesignalering en kan insulineresistentie in andere organen veroorzaken. Het metabole systeem reguleert de energietoewijzing via leptine, terwijl de hersenen processen aansturen door middel van stresshormonen.

‘Meten is weten’ is een handige tool om in te zetten, dat geldt ook voor onderzoek naar je hormonen. Hoe is de balans tussen de verschillende hormonen en waar kan een eventuele disbalans aan gelinkt zijn? 

Ons microbioom speelt een cruciale rol in de hormonale balans – van oestrogeenmetabolisme tot stressregulatie en insulinegevoeligheid. Hoe beïnvloeden darmbacteriën onze hormonen? Welke mechanismen liggen hieraan ten grondslag? En hoe kunnen voeding, probiotica en leefstijlinterventies helpen bij hormonale verstoringen zoals PCOS, endometriose en schildklierproblemen?

Hormonale disbalans wordt vaak uitsluitend bekeken vanuit de endocrinologie, terwijl neurotransmitters hier ook een directe rol in spelen. Neurotransmitters zoals serotonine en dopamine beïnvloeden direct de afgifte en werking van hormonen, wat cruciaal is voor onder andere stressregulatie, stemming, energie en metabolisme. Van cortisol en serotonine tot testosteron en schildklierhormonen: de balans tussen deze stoffen bepaalt in grote mate onze gezondheid.